Luật số 59/2024/QH15 ngày 30/11/2024 LUẬT TƯ PHÁP NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN

LUẬT TƯ PHÁP NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN 59/2024/QH15 ngày 30/11/2024

Luật số 59/2024/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, tại Điều 139, khoản 1 và khoản 2 Điều 162 của Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2028, là Luật Tư pháp người chưa thành niên [1] [2]. Luật này thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Nhà nước đối với trẻ em phạm tội, đặt ưu tiên hàng đầu vào việc giáo dục, hướng thiện và tái hòa nhập cộng đồng thay vì chỉ chú trọng hình phạt.

Những điểm nổi bật của Luật Tư pháp người chưa thành niên:

Mục tiêu chính: Luật hướng tới việc bảo đảm lợi ích tốt nhất cho trẻ em, ưu tiên các biện pháp xử lý chuyển hướng thay vì hình phạt tù. Mục đích là giáo dục, giúp trẻ em sửa chữa sai lầm, trở thành công dân có ích cho xã hội [2].

Biện pháp xử lý chuyển hướng: Đây là điểm mấu chốt của Luật. Thay vì bị kết án tù, trẻ em phạm tội có thể được áp dụng nhiều biện pháp khác nhau như khiển trách, xin lỗi bị hại, bồi thường thiệt hại, giáo dục tại cộng đồng, quản thúc tại gia đình, hạn chế khung giờ đi lại, cấm tiếp xúc với người có nguy cơ thúc đẩy phạm tội, tham gia chương trình học tập/dạy nghề, tham gia điều trị/tư vấn tâm lý, thực hiện công việc phục vụ cộng đồng. Chỉ trong trường hợp nghiêm trọng, biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng mới được áp dụng [2]. Luật quy định rõ ràng các điều kiện áp dụng, trường hợp được phép áp dụng và trường hợp không được phép áp dụng từng biện pháp [2].

Thủ tục tố tụng thân thiện: Luật nhấn mạnh thủ tục tố tụng phải đơn giản, thân thiện, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi của trẻ em. Trẻ em được đảm bảo có người đại diện tham gia tố tụng, được trợ giúp pháp lý và phiên dịch miễn phí [2].

Hình phạt: Nếu phải áp dụng hình phạt, Luật ưu tiên các hình phạt nhẹ như cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn nhưng cho hưởng án treo. Luật cấm phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với người chưa thành niên [2]. Mức phạt tù cũng được giảm nhẹ so với người lớn phạm tội tương tự [2].

Hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng: Luật quy định rõ trách nhiệm của gia đình, cộng đồng, và các cơ quan chức năng trong việc hỗ trợ trẻ em tái hòa nhập cộng đồng sau khi chấp hành xong hình phạt hoặc biện pháp xử lý chuyển hướng, ngăn ngừa tái phạm [2].

Kết luận:

Luật số 59/2024/QH15 là một bước tiến quan trọng trong hệ thống pháp luật Việt Nam, thể hiện quan điểm nhân văn, chú trọng giáo dục và tái hòa nhập cộng đồng đối với trẻ em phạm tội. Luật này đặt nền tảng cho một hệ thống tư pháp trẻ em hiện đại, hiệu quả hơn, góp phần giảm thiểu tội phạm và bảo vệ quyền lợi tốt nhất cho trẻ em.

“Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn chính xác và phù hợp với tình huống cụ thể của bạn, xin vui lòng liên hệ với luật sư chuyên nghiệp.”