Sổ tay Thẩm phán là cuốn cẩm nang dành cho Thẩm phán với những chỉ dẫn áp dụng pháp luật, làm rõ quy định pháp luật và hướng dẫn kỹ năng để hỗ trợ Thẩm phán trong quá trình giải quyết các loại vụ việc tại Tòa án, giúp Thẩm phán đưa ra các phán quyết chính xác, đúng pháp luật. Sổ tay Thẩm phán không phải là tuyển tập các văn bản pháp luật để Thẩm phán sử dụng trực tiếp trong quá trình giải quyết vụ việc, mà là tài liệu hỗ trợ Thẩm phán tìm kiếm những thông tin, những chỉ dẫn cần thiết để giải quyết các tình huống cụ thể; cung cấp cơ sở pháp lý, quy định pháp luật liên quan là căn cứ để Thẩm phán đưa ra phán quyết.
Sổ tay Thẩm phán là tài liệu tham khảo thường xuyên của các Thẩm phán để nâng cao kỹ năng nghề nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi cho công việc hàng ngày, nhất là các Thẩm phán mới chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn.
Sổ tay Thẩm phán đầu tiên được ban hành năm 2006 với sự hỗ trợ kỹ thuật của Cơ quan phát triển quốc tế Ô-xtơrây-lia (AusAID) và được sửa đổi, bổ sung một số nội dung quan trọng năm 2009. Sổ tay Thẩm phán sau khi ban hành đã được đón nhận và đánh giá rất tích cực từ các Thẩm phán trên cả nước. Kết quả sử dụng Sổ tay Thẩm phán cho thấy chủ trương ban hành cuốn cẩm nang này là rất đúng đắn, phù hợp với yêu cầu và mong mỏi của Thẩm phán tại các Tòa án.
Sổ tay này cũng đã phát huy được tác dụng và là tài liệu tham khảo hữu ích cho những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng hiểu biết sâu hơn về thủ tục tại Tòa án, giúp cho việc tiến hành các thủ tục được thuận lợi hơn. Cuốn cẩm nang này còn là tài liệu giảng dạy quan trọng để Học viện Tòa án sử dụng trong hoạt động đào tạo cho học viên, sinh viên. Đây cũng là những thông tin cần thiết để nhà nghiên cứu luật, giảng viên, sinh viên, luật gia và người dân tìm hiểu và sử dụng để tiếp cận Tòa án dễ dàng hơn.
Những lợi ích to lớn và hiệu quả tích cực do Sổ tay Thẩm phán mang lại là không thể phủ nhận, song do được ban hành đã nhiều năm nên nhiều nội dung trong cuốn Sổ tay Thẩm phán đã không còn phù hợp, cần phải được cập nhật, bổ sung. Trong đó, nhiều nội dung chỉ dẫn áp dụng pháp luật trong cuốn Sổ tay đã không còn chính xác do có nhiều văn bản pháp luật mới được ban hành như Hiến pháp, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Bộ luật Dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Doanh nghiệp, Luật Phá sản, Luật Đất đai… Bên cạnh đó, một số hướng dẫn về kỹ năng cho Thẩm phán cũng đã không còn phù hợp với yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn xét xử trong tình hình mới.
Với mục đích và ý nghĩa đó, Tòa án nhân dân tối cao đã tổ chức để các Thẩm phán, Thẩm tra viên có nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực xét xử tiến hành biên soạn Sổ tay Thẩm phán (sửa đổi); tổ chức lấy ý kiến của các Thẩm phán trên cả nước. Sổ tay Thẩm phán phiên bản 2023 được hoàn thiện theo hướng kế thừa những nội dung hợp lý của cuốn Sổ tay Thẩm phán năm 2009; sửa đổi những nội dung không còn phù hợp; cập nhật những văn bản pháp luật mới; và bổ sung các nội dung mới chỉ dẫn áp dụng Giải đáp, Án lệ và đường lối xét xử hiện hành của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đối với một số loại vụ việc cụ thể.
Nguồn: Tòa án Nhân dân Tối Cao
Tải ebook:
