THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP

12.09.2025

THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP

I. VỀ CÁC TỘI PHẠM CỤ THỂ

Tội trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy (Điều 192)

Trong cuộc chiến đầy cam go chống lại tệ nạn ma túy – thứ “giặc trắng” gặm nhấm dần đạo đức và sức khỏe cộng đồng – pháp luật Việt Nam đã đặt ra những quy định nghiêm khắc nhằm ngăn chặn tận gốc từ nơi gieo mầm của hiểm họa: việc trồng cây có chứa chất ma túy.

– “Các loại cây khác có chứa chất ma túy”

Là những loài cây vốn không phải thuốc phiện, côca hay cần sa, nhưng vẫn chứa trong mình những chất gây nghiện hoặc hướng thần, theo danh mục quy định bởi Chính phủ. Những loài cây này, dù mọc lên xanh tốt, nhưng tiềm ẩn trong từng phiến lá, nhành hoa là mối đe dọa âm thầm đối với cuộc sống của biết bao người.

-“Trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy”

Là hành vi không chỉ dừng lại ở việc gieo trồng, mà còn bao gồm quá trình chăm sóc, thu hoạch – tất cả những công đoạn khiến loài cây độc hại ấy lớn lên và sẵn sàng gây tai họa. Dù là lá, hoa, quả hay thân cây, chỉ cần chứa chất ma túy, thì người chạm vào chúng với ý đồ rõ ràng đã bước chân vào vùng ranh giới của pháp luật hình sự.

– Trách nhiệm hình sự và các điều kiện ràng buộc

Pháp luật không vội khép tội những ai lỡ bước sa chân. Chỉ khi người đó đã trải qua đầy đủ ba biện pháp cảm hóa và hỗ trợ, mà vẫn ngoan cố vi phạm, thì mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Ba điều kiện ấy là:

“Đã được giáo dục nhiều lần”:
Tức là đã ít nhất hai lần được cơ quan nhà nước, tổ chức hoặc người có trách nhiệm ở địa phương kiên trì vận động, thuyết phục, phổ biến pháp luật – và việc này phải được ghi nhận bằng biên bản rõ ràng. Chỉ khi hành vi giáo dục diễn ra trước khi cá nhân bị xử phạt hành chính thì mới được tính.
“Đã được tạo điều kiện để ổn định cuộc sống”:
Tức là người đó không bị bỏ mặc, mà đã được giúp đỡ về vốn, kỹ thuật, giống cây, vật nuôi… – những hành động cụ thể nhằm đưa họ ra khỏi cái bóng của cây ma túy, và hướng đến một cuộc sống bền vững, lương thiện.
“Đã bị xử phạt hành chính mà còn vi phạm”:
Có nghĩa là trước đó người này đã bị xử phạt bằng hình thức cảnh cáo hoặc phạt tiền, và khi vẫn còn trong thời gian chưa được xóa tiền sự, họ lại tiếp tục tái phạm.

-Trách nhiệm của người giúp sức

Người biết rõ kẻ khác đã bị giáo dục, được hỗ trợ, và từng bị xử phạt – nhưng vẫn tiếp tay cho họ gieo trồng, chăm sóc hay thu hoạch những loài cây độc ấy – sẽ không thể tránh khỏi vòng tố tụng. Họ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với vai trò đồng phạm, như một kẻ đồng lõa tiếp tay cho cái ác.

-Trường hợp tiếp tục vi phạm sau khi đã được áp dụng đủ 3 biện pháp

Khi người trồng cây có chứa chất ma túy, sau khi đã được pháp luật và xã hội trao cho đủ cơ hội sửa sai, vẫn cố tình không phá bỏ mà còn bán lại cho kẻ khác, thì không còn gì để biện minh. Họ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo đúng quy định tại Điều 192 của Bộ luật Hình sự.

Người mua lại, nếu tiếp tục nuôi trồng, chăm sóc cây chứa chất ma túy này, và hội đủ các điều kiện cấu thành tội phạm, thì cũng không tránh khỏi bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tương tự.

Ngoài ra, trong trường hợp mua bán trái phép cây có chứa chất ma túy, nếu bản thân cây – hoặc các bộ phận của cây – thuộc danh mục chất ma túy theo Điều 194 Bộ luật Hình sự, thì hành vi ấy sẽ bị xử lý về tội mua bán trái phép chất ma túy, một trong những tội danh nghiêm trọng nhất trong lĩnh vực này.

II. TỘI TÀNG TRỮ, VẬN CHUYỂN, MUA BÁN TRÁI PHÉP HOẶC CHIẾM ĐOẠT CHẤT MA TÚY (Điều 194 BLHS)

Trong bóng tối của những con ngõ nhỏ, những cánh rừng vắng hay hành lý qua sân ga, có những bàn tay vẫn âm thầm tiếp tay cho hiểm họa mang tên ma túy – thứ chất độc giết chết con người không phải ngay tức thì, mà từng chút, từng chút một. Pháp luật, vì vậy, không thể khoan dung trước bất kỳ hành vi nào liên quan đến tàng trữ, vận chuyển, mua bán hay chiếm đoạt chất ma túy – những mắt xích then chốt trong đường dây phân phối cái chết.

– Tàng trữ trái phép chất ma túy

Là hành vi giữ gìn, cất giấu chất ma túy một cách bất hợp pháp – dù là dưới mái nhà, dưới đất vườn, trong chiếc vali, thùng xăng xe, thậm chí giấu trong lớp áo khoác hay tư trang mang theo người. Dù thời gian tàng trữ là thoáng chốc hay kéo dài, dù hành vi có vẻ “thụ động”, thì chỉ cần không nhằm mục đích sử dụng hợp pháp, người đó vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Pháp luật không lãng quên bất kỳ giây phút nào mà cái ác còn được nuôi dưỡng trong im lặng.

– Vận chuyển trái phép chất ma túy

Đây là hành vi chuyển dịch chất ma túy từ nơi này đến nơi khác một cách phi pháp, bằng bất cứ phương thức nào – ô tô, tàu hỏa, máy bay, đường thủy, thậm chí qua đường bưu điện hay qua chính cơ thể người vận chuyển. Dù chất ma túy được nhét trong túi áo, nuốt vào bụng, giấu trong hành lý hay gửi gắm trong phương tiện vận tải, thì mục đích bất hợp pháp vẫn khiến hành vi này trở thành hành vi phạm tội.

Người vận chuyển hộ chất ma túy cho người khác, biết rõ chất này dùng để mua bán trái phép, thì không chỉ đơn thuần là người giúp việc – họ trở thành đồng phạm, cùng bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo tội danh mua bán trái phép chất ma túy.

– Mua bán trái phép chất ma túy

Hành vi mua bán không cần phải có “hợp đồng” hay giao dịch rành rẽ. Chỉ cần diễn ra một trong các hành vi sau, người thực hiện đã bước vào vòng nguy hiểm của pháp luật hình sự:

Bán trái phép chất ma túy, không cần biết chất đó từ đâu mà có, kể cả bán hộ để lấy công hoặc hưởng lợi;
Mua chất ma túy với mục đích bán lại trái phép;
Xin, nhận chất ma túy để rồi đem bán lại;
Dùng chất ma túy để thanh toán, trao đổi như một loại “tiền tệ đen”;
Đổi chất ma túy lấy tài sản, không phải tiền, nhưng vẫn là hành vi mua bán;
Tàng trữ hoặc vận chuyển chất ma túy nhưng có mục đích bán lại.

Mỗi người tổ chức, xúi giục hay tiếp tay cho các hành vi trên – dù chỉ là người đứng sau cánh gà – đều cùng chịu trách nhiệm hình sự về tội danh này.

– Chiếm đoạt chất ma túy

Chiếm đoạt là khi chất ma túy không thuộc về mình, nhưng lại tìm cách cướp đoạt bằng các hình thức: trộm cắp, lừa đảo, cưỡng đoạt, tham ô, cướp giật, hoặc công nhiên chiếm đoạt.

Khi hành vi chiếm đoạt này được thực hiện với mục đích bán lại chất ma túy, người phạm tội chỉ phải chịu một hình phạt, được xác định theo Điều 194 Bộ luật Hình sự – nhưng bản án ấy chắc chắn không thể nhẹ tay, bởi họ không chỉ chiếm đoạt chất cấm mà còn tiếp tục gieo rắc nó ra cộng đồng.

– Sự khác biệt giữa chất ma túy và thuốc chứa chất ma túy

Pháp luật phân biệt rõ:

Chất gây nghiện, chất hướng thần → Là chất ma túy.
Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần → Là dược phẩm dùng để chữa bệnh, có chứa hàm lượng hạn chế các chất ma túy và được kiểm soát chặt chẽ bởi Bộ Y tế.

Người không thuộc diện được phép, nếu sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hay mua bán các loại thuốc này mà nhằm mục đích kinh doanh, sẽ không bị xử lý theo tội danh về ma túy, mà theo các tội danh kinh tế như: kinh doanh trái phép, buôn lậu, v.v.

Tuy nhiên, nếu các hành vi đó nhằm thỏa mãn nhu cầu sử dụng ma túy trái phép cho bản thân hoặc cho người khác, thì bị xử lý như tội phạm về ma túy, tùy theo trọng lượng chất chứa trong thuốc.

– Trường hợp không truy cứu trách nhiệm hình sự

Pháp luật có cái nhìn nhân văn khi khoanh vùng những trường hợp số lượng chất ma túy quá nhỏ, không nhằm mua bán hay sản xuất tiếp theo. Trong những trường hợp sau, người vi phạm chỉ bị xử phạt hành chính, không bị truy tố:

Dưới 1g nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca;
Dưới 0,1g heroin hoặc cocaine;
Dưới 1kg lá, hoa, quả cây cần sa hoặc lá cây côca;
Dưới 5kg quả thuốc phiện khô hoặc dưới 1kg quả thuốc phiện tươi;
Dưới 1g các chất ma túy khác ở thể rắn;
Dưới 10ml các chất ma túy ở thể lỏng.

– Một số tình tiết cần phân biệt khi xử lý hình sự

a) Người đã có tiền án về các tội ma túy mà tiếp tục vi phạm (dù với số lượng nhỏ theo 3.6), thì vẫn bị truy cứu, theo khoản 1 hoặc 2 Điều 194, tùy trường hợp có tái phạm nguy hiểm hay không.

b) Người bán ma túy mà còn cho người mua sử dụng tại nhà, khách sạn hoặc nơi mình quản lý, thì bị xử thêm về tội chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy theo Điều 198.

c) Người gửi tiền nhờ người khác mua ma túy để sử dụng, thì cả hai người đều phải chịu trách nhiệm hình sự, tương ứng với phần chất đã nhờ mua, đã mua cho mình và cho người khác.

d) Người biết người khác mua ma túy để sử dụng, mà dùng phương tiện chở cả người lẫn ma túy đi mua, thì bị xem là đồng phạm, nếu chất ma túy đủ lượng cấu thành tội tàng trữ hoặc vận chuyển trái phép.

đ) Người tàng trữ hoặc vận chuyển trái phép chất ma túy với số lượng nhỏ (nêu ở mục 3.6), nhưng chứng minh được đó là để sử dụng trái phép, và đã bị giáo dục nhiều lần, đã bị xử lý hành chính bằng biện pháp đưa vào cơ sở chữa bệnh bắt buộc, thì phải bị truy cứu về tội sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 199 BLHS).

III. TỘI TÀNG TRỮ, VẬN CHUYỂN, MUA BÁN HOẶC CHIẾM ĐOẠT TIỀN CHẤT DÙNG VÀO VIỆC SẢN XUẤT TRÁI PHÉP CHẤT MA TÚY (Điều 195 BLHS)

Trong chuỗi mắt xích của tội phạm ma túy, tiền chất – những hợp chất hóa học tưởng chừng vô hại trong phòng thí nghiệm – lại trở thành nguyên liệu đầu nguồn để tạo ra cái chết trắng. Nếu chất ma túy là ngọn lửa, thì tiền chất chính là mồi, là tàn tro âm ỉ, là khởi nguồn cho hành vi hủy hoại cả một thế hệ. Vì vậy, pháp luật không thể buông lỏng bất kỳ hành vi nào liên quan đến việc tàng trữ, vận chuyển, mua bán hay chiếm đoạt tiền chất với mục đích sản xuất trái phép chất ma túy.

– Tàng trữ tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy

Tàng trữ ở đây không chỉ là việc giữ gìn, mà là che giấu, cất giấu một cách bất hợp pháp – dù trong nhà hay ngoài vườn, trong thùng xăng xe hay chôn sâu dưới lòng đất. Không phải là kẻ điều chế, nhưng người cất giữ tiền chất với mục đích tiếp tay cho việc sản xuất chất ma túy cũng bị pháp luật nghiêm khắc xử lý, bởi họ chính là người tiếp lửa cho cái lò tội ác kia bùng cháy.

– Vận chuyển tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy

Một chiếc vali kín đáo, một thùng hàng im lặng trên xe tải, một hành khách với túi xách trên tay… Tưởng chừng vô hại, nhưng lại có thể là những kẻ vận chuyển tiền chất trái phép – đưa nguyên liệu sản xuất ma túy đi khắp mọi nẻo đường đất nước. Hành vi chuyển dịch tiền chất – dù bằng đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường thủy, thậm chí đường bưu điện – nếu nhằm mục đích phục vụ cho việc sản xuất trái phép chất ma túy, thì người thực hiện hành vi đó phải chịu trách nhiệm hình sự.

– Mua bán tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy

Không ít người vì lợi ích vật chất mà trở thành mắt xích trong thị trường đen mua bán tiền chất. Những hành vi sau đây đều cấu thành tội phạm:

Bán tiền chất để người khác sử dụng vào sản xuất chất ma túy;
Mua để bán lại, hoặc xin tiền chất nhằm bán trái phép;
Dùng tiền chất để thanh toán, đổi chác;
Trao đổi tài sản (không phải tiền) để lấy tiền chất, rồi bán lại cho kẻ sản xuất ma túy;
Tàng trữ hoặc vận chuyển tiền chất nhưng mục đích là để chuyển giao cho người khác sản xuất chất ma túy.

Bất kể hình thức nào, mọi hành vi có chủ đích tiếp tay cho hoạt động sản xuất chất ma túy từ tiền chất đều là tội ác – một tội ác gián tiếp nhưng không kém phần nguy hiểm.

– Chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy

Khi tiền chất không còn là hàng hóa giao dịch, mà bị cướp, trộm, cưỡng đoạt hoặc lừa đảo để lấy đi, thì người chiếm đoạt ấy – nếu dùng chúng cho mục đích sản xuất ma túy – cũng phải chịu trách nhiệm hình sự. Dù là thủ đoạn nào: trộm cắp, lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm hay cướp giật… thì khi mục đích cuối cùng là sản xuất ma túy, tội danh sẽ không dừng lại ở việc chiếm đoạt tài sản, mà nâng lên thành tội phạm ma túy.

– Điều kiện truy cứu trách nhiệm hình sự và ngưỡng xử lý

Không phải bất kỳ ai giữ, chở hay mua bán tiền chất cũng bị xem là phạm tội. Pháp luật chỉ truy cứu hình sự theo Điều 195 khi có đủ căn cứ chứng minh rằng hành vi đó nhằm mục đích:

Tự sản xuất trái phép chất ma túy, hoặc
Chuyển giao cho người khác sản xuất trái phép chất ma túy.

Nếu không chứng minh được ý đồ sản xuất, thì người đó không bị xử lý theo Điều 195, nhưng có thể bị truy tố về tội danh khác, chẳng hạn như kinh doanh trái phép, vận chuyển hàng hóa cấm, v.v.

Ngoài ra, pháp luật vẫn giữ tinh thần nhân văn và phân hóa tội phạm khi quy định:
Nếu số lượng tiền chất dưới 50g (đối với thể rắn) hoặc dưới 75ml (đối với thể lỏng), thì không truy cứu trách nhiệm hình sự, mà xử phạt hành chính theo khoản 4 Điều 8 Bộ luật Hình sự.

IV. TỘI SẢN XUẤT, TÀNG TRỮ, VẬN CHUYỂN, MUA BÁN CÁC PHƯƠNG TIỆN, DỤNG CỤ DÙNG VÀO VIỆC SẢN XUẤT HOẶC SỬ DỤNG TRÁI PHÉP CHẤT MA TÚY (Điều 196 BLHS)

Nếu chất ma túy là cái chết trắng, thì những chiếc ống hút, ống tiêm, ống dẫn, bình hóa chất, bếp điện, nồi nấu… lại là những công cụ tàn độc âm thầm góp phần tạo nên tội ác ấy. Chúng là tay sai đắc lực, là “công xưởng ngầm” phục vụ cho hành trình gieo rắc khổ đau. Vì vậy, hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hay mua bán những dụng cụ này – dù chỉ là “công cụ”, không phải “chất ma túy” – cũng có thể trở thành hành vi phạm tội nghiêm trọng, nếu hướng đến mục đích sử dụng hoặc sản xuất trái phép chất ma túy.

– Sản xuất phương tiện, dụng cụ phục vụ cho tội ác trắng

Không phải cứ chế tạo vũ khí mới là nguy hiểm. Việc sản xuất ra các phương tiện, dụng cụ như ống hút, đèn đốt, bình thủy tinh, bếp điện, bếp cồn, hay bất kỳ thiết bị nào được dùng để sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy – dù bằng phương pháp thủ công hay hiện đại – đều có thể cấu thành tội phạm nếu nhằm tiếp tay cho việc gieo rắc tệ nạn. Đây là hành vi “chế tạo công cụ cho quỷ dữ”, và pháp luật không khoan nhượng.

– Tàng trữ – không chỉ là cất giữ

Việc cất giấu các dụng cụ này trong nhà, ngoài vườn, dưới lòng đất, trong vali hay thậm chí trong cốp xe, nếu với mục đích phục vụ cho hành vi sử dụng hoặc sản xuất chất ma túy, thì cũng là góp phần tiếp sức cho tội phạm ma túy hoạt động ngầm. Những món đồ tưởng chừng vô hại lại có thể trở thành “vũ khí” trong tay những kẻ phạm pháp.

– Vận chuyển – một chuyến xe, nhiều hiểm họa

Một chiếc túi xách nhỏ, một kiện hàng kín đáo, hay một chuyến xe qua trạm gác – đều có thể là hành trình vận chuyển phương tiện, dụng cụ phục vụ tội phạm ma túy. Không cần phải là hóa chất hay ma túy thành phẩm – chỉ cần vận chuyển những dụng cụ được dùng để sản xuất hoặc sử dụng chất ma túy trái phép, người thực hiện hành vi đã có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu xác định được mục đích tiếp tay cho hành vi phạm tội.

– Mua bán – chuỗi tiếp tế âm thầm

Tội phạm ma túy không thể hoạt động nếu không có kẻ cung ứng “hậu cần”. Vì thế, những hành vi như:

Bán các dụng cụ phục vụ cho việc sản xuất hoặc sử dụng chất ma túy cho người khác;
Mua để bán lại, hoặc xin để chuyển nhượng trái phép;
Dùng các công cụ đó để trao đổi, thanh toán cho người khác;
Tàng trữ hoặc vận chuyển nhằm chuyển nhượng cho kẻ khác sử dụng vào mục đích sản xuất hoặc sử dụng ma túy…

Tất cả những hành vi trên – nếu có ý thức và mục đích tiếp tay cho tội phạm ma túy – đều có thể cấu thành tội phạm theo Điều 196 Bộ luật Hình sự.

– Phân hóa xử lý – ranh giới giữa giáo dục và hình sự

Pháp luật không chỉ trừng trị mà còn khoan dung với những ai biết sửa sai, và phân biệt rõ hành vi nguy hiểm với hành vi chưa đến mức nghiêm trọng. Khi xử lý người có hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ nói trên, cần chú ý:

Chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi hướng đến việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy. Nếu không chứng minh được mục đích, thì không cấu thành tội phạm.
Trường hợp lần đầu vi phạm, và chỉ sử dụng cho bản thân, thì có thể bị xử lý hành chính thay vì hình sự. Tuy nhiên, nếu tái phạm sau khi đã bị xử phạt hành chính, thì sẽ bị xử lý nghiêm khắc theo pháp luật hình sự.
Nếu người vi phạm chỉ liên quan đến số lượng không lớn – cụ thể là từ 5 bộ dụng cụ trở xuống – thì được áp dụng khoản 4 Điều 8 BLHS để miễn truy cứu hình sự nhưng phải xử lý hành chính.
Ngược lại, trường hợp được xác định là “vật phạm pháp có số lượng lớn” – tức từ 20 bộ dụng cụ trở lên (cùng loại hoặc khác loại) – thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tình tiết tăng nặng, theo khoản 2 Điều 196 BLHS.

Lời kết

Một chiếc ống hút, một chiếc muỗng kim loại, một chiếc bình đun – khi đứng riêng lẻ, chúng chỉ là những vật dụng tầm thường trong cuộc sống. Nhưng khi bị sử dụng với mục đích phục vụ cho tội ác ma túy, chúng trở thành công cụ nguy hiểm, góp phần làm mục ruỗng xã hội. Đừng để mình trở thành mắt xích vô tình hay cố ý trong chuỗi tội phạm ấy. Pháp luật không dung thứ, nhưng vẫn mở đường cho sự hối cải – với điều kiện, đừng vượt qua ranh giới của sự cảnh tỉnh.

V. TỘI SỬ DỤNG TRÁI PHÉP CHẤT MA TÚY (Điều 199 BLHS)

Nếu buôn bán, vận chuyển, sản xuất chất ma túy là tội ác gieo rắc hiểm họa ra cộng đồng, thì hành vi sử dụng trái phép chất ma túy lại là ngọn lửa tự thiêu – từng chút một thiêu rụi thân thể, ý chí và cuộc đời của chính người nghiện, đồng thời kéo theo nỗi đau cho gia đình và nguy cơ bất ổn cho xã hội. Pháp luật Việt Nam không chỉ nhằm trừng trị, mà còn tạo hành lang nhân văn để cảm hóa, hỗ trợ người nghiện trở về với cuộc sống lương thiện. Tuy nhiên, khi mọi cánh cửa cảm hóa đều bị khép lại bởi sự cố chấp, thì chế tài hình sự sẽ được áp dụng như một biện pháp cuối cùng để bảo vệ xã hội.

– Khái niệm “Sử dụng trái phép chất ma túy”

“Sử dụng trái phép chất ma túy” là hành vi đưa chất ma túy vào cơ thể một cách trái pháp luật – dù tự bản thân làm hay nhờ người khác thực hiện – dưới bất kỳ hình thức nào như: hút, hít, uống, tiêm, chích… Mục đích không gì khác ngoài thỏa mãn cơn nghiện, đáp ứng cơn thèm khát chết người của bản thân.

Đó là khoảnh khắc người nghiện đánh đổi lý trí lấy khoái cảm, biến bản thân thành nô lệ cho chất độc, từ bỏ sự kiểm soát bản thân để bước vào con đường tăm tối không lối thoát.

– Điều kiện truy cứu trách nhiệm hình sự

Không phải người nghiện nào cũng bị truy tố hình sự. Điều 199 BLHS chỉ áp dụng trong trường hợp người sử dụng ma túy đã từng được cảm hóa, hỗ trợ và giáo dục nhiều lần, nhưng vẫn cố tình tái phạm. Cụ thể:

Một là, “Đã được giáo dục nhiều lần”: Đây là trường hợp người sử dụng trái phép chất ma túy đã hai lần trở lên được các cơ quan nhà nước, tổ chức, chính quyền địa phương hoặc người có trách nhiệm vận động, thuyết phục, khuyên răn; có thể là những buổi tuyên truyền pháp luật, những lần cảnh báo về tác hại ma túy, hoặc xử phạt vi phạm hành chính trước đó. Tất cả những nỗ lực đó phải được lập thành văn bản, chứng minh rằng người đó đã được cho cơ hội để sửa sai, nhưng vẫn không quay đầu.
Hai là, “Đã bị xử lý hành chính bằng biện pháp đưa vào cơ sở chữa bệnh bắt buộc”: Tức là người đó không chỉ được giáo dục, mà đã bị áp dụng biện pháp mạnh hơn, như đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo đúng quy trình, quyết định của chính quyền địa phương. Điều này thể hiện rằng cơ hội làm lại cuộc đời đã được trao, nhưng người đó lại bỏ qua, chối bỏ cơ hội ấy, và vẫn tiếp tục sa vào vũng lầy.

Việc truy cứu trách nhiệm hình sự không đòi hỏi người đó phải hoàn thành xong thời gian cai nghiện bắt buộc, chỉ cần trong thời hạn chưa được coi là “chưa bị xử lý hành chính” theo luật định, mà vẫn cố tình tái phạm, thì hành vi sử dụng ma túy sẽ chuyển hóa từ vi phạm hành chính thành tội phạm hình sự.

– Trường hợp không bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Trong xã hội vẫn còn ánh sáng của sự cảm thông, pháp luật vẫn mở lối cho những người thật sự muốn hoàn lương.

Vì thế, nếu người nghiện hoặc gia đình họ tự nguyện làm đơn xin đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, và đã được chấp thuận, tiếp nhận, thì không bị coi là đã bị xử lý hành chính bằng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

Đây là cách pháp luật khuyến khích sự tự giác, tự cứu lấy mình, tạo điều kiện cho người nghiện có cơ hội chữa lành bản thân, tái hòa nhập cộng đồng, thay vì đẩy họ vào vòng tố tụng ngay từ bước đầu.

Lời kết

Tội sử dụng trái phép chất ma túy là tấm gương phản chiếu bi kịch cá nhân và sự bất lực của cộng đồng. Nhưng pháp luật không chỉ là thanh gươm trừng phạt, mà còn là bàn tay nhân đạo, kiên trì nắm lấy những con người lầm đường lạc lối để níu họ lại từ vực thẳm.

Tuy nhiên, sự khoan dung không phải là vô giới hạn. Khi những cơ hội đã trao, những lời khuyên đã cạn, và người nghiện vẫn tiếp tục quay lưng với xã hội, thì trách nhiệm hình sự là cần thiết, để không chỉ cảnh tỉnh bản thân họ, mà còn bảo vệ gia đình, cộng đồng và tương lai của thế hệ kế tiếp.

VI. TỘI CƯỠNG BỨC, LÔI KÉO NGƯỜI KHÁC SỬ DỤNG TRÁI PHÉP CHẤT MA TÚY (Điều 200 BLHS)

Nếu hành vi sử dụng ma túy là biểu hiện suy đồi về ý chí, thì việc ép buộc hoặc lôi kéo người khác sa chân vào con đường tăm tối ấy lại là hành vi mang tính chất phá hoại con người và xã hội ở mức độ tàn nhẫn hơn. Đây không còn là sự hủy hoại bản thân, mà là gieo rắc hiểm họa, kéo người khác cùng rơi vào hố sâu nghiện ngập, tước đi cơ hội sống lương thiện của họ. Chính vì vậy, Bộ luật Hình sự đã quy định rõ ràng và nghiêm khắc với tội danh này.

– Cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy

Đây là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc sử dụng thủ đoạn uy hiếp tinh thần để ép buộc người khác đưa chất ma túy vào cơ thể – dù họ không muốn, không đồng ý, vẫn phải chịu đựng, trong trạng thái bị khống chế, bị đe dọa, bị khuất phục.

Đó có thể là cảnh một người vợ yếu đuối bị chồng đánh đập, ép tiêm ma túy để “giữ chân” cô trong vòng lệ thuộc. Hoặc một thiếu niên bị nhóm bạn xấu khống chế, ép hút thuốc lạ trong cơn hoảng loạn và sợ hãi. Những hành vi như vậy không chỉ là hành vi tàn ác về thể xác, mà còn là sự cưỡng hiếp tinh thần, đầy tính chất vô nhân đạo.

– Lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy

Không phải lúc nào bạo lực cũng hiện hữu. Nhiều khi, lời nói nhẹ nhàng, ánh mắt rủ rê, những câu khích bác, hứa hẹn “cảm giác phiêu” lại trở thành cái bẫy chết người. Lôi kéo là khi người phạm tội dùng lời ngon ngọt, dụ dỗ, rủ rê, xúi giục, hoặc thậm chí giả vờ quan tâm, khơi gợi sự tò mò, kích thích ham muốn trải nghiệm, để khiến người khác tự mình dùng ma túy – dù ban đầu người đó không có ý định, thậm chí còn dè chừng.

Đây là kiểu tội phạm ngấm ngầm và độc hại, thường xảy ra trong môi trường học đường, tụ điểm giải trí, quán bar, karaoke… – nơi những mối quan hệ xã hội lỏng lẻo dễ bị thao túng. Chính vì vậy, việc nhận diện và ngăn chặn hành vi này là cực kỳ quan trọng trong công tác bảo vệ thế hệ trẻ khỏi ma túy.

– Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự (định khung hình phạt)

Trong từng vụ án cụ thể, hậu quả của hành vi cưỡng bức, lôi kéo sử dụng ma túy có thể vượt xa tưởng tượng. Pháp luật đã phân định rõ từng mức độ nghiêm trọng:

a) “Vì động cơ đê hèn” – Là những hành vi xuất phát từ lòng thù hằn, ích kỷ, tư lợi thấp hèn như trả thù tình cảm, tranh giành lợi ích, thậm chí “kéo người khác nghiện để dễ khống chế họ”. Những động cơ này cho thấy sự tha hóa đạo đức, cần bị lên án và xử lý nghiêm.
b) “Gây bệnh nguy hiểm cho người khác” – Là khi hành vi cưỡng bức, lôi kéo dẫn đến việc nạn nhân mắc các bệnh nghiêm trọng như HIV/AIDS, viêm gan B, lao phổi… Dù người phạm tội có biết hay không biết mình là nguồn lây, thì hậu quả cũng đã gây tổn thương sâu sắc, cả về thể xác lẫn tinh thần cho người bị hại.
- Nếu người phạm tội biết rõ bản thân hoặc người khác nhiễm HIV mà vẫn cố ý lây truyền thông qua hành vi cưỡng bức, lôi kéo, thì ngoài Điều 200, họ còn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội lây truyền HIV cho người khác theo Điều 117 hoặc Điều 118 BLHS. Đây là hành vi đặc biệt nguy hiểm, thể hiện sự tàn nhẫn cố ý.
c) “Gây bệnh nguy hiểm cho nhiều người” – Trường hợp ít nhất hai người trở lên bị lây nhiễm các bệnh nguy hiểm từ hành vi phạm tội.
d) “Gây chết nhiều người” – Khi hậu quả từ hành vi cưỡng bức/lôi kéo ma túy dẫn đến tử vong từ hai người trở lên, thì người phạm tội đối diện với khung hình phạt cao nhất của luật hình sự.
đ) “Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khác” – Có thể hiểu là khi hành vi dẫn đến cái chết của một người, đồng thời gây bệnh cho nhiều người khác, hoặc gây ra hệ lụy lớn về xã hội, như cản trở công tác cai nghiện, gây hoang mang dư luận, bất ổn trong cộng đồng, thậm chí làm rạn nứt các giá trị đạo đức trong gia đình, học đường, nơi làm việc…

Lời kết

Tội cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật, mà còn là tội ác đạo đức – tước đoạt quyền tự chủ, tấn công vào phẩm giá và sức khỏe của người khác bằng những thủ đoạn đê tiện, độc ác. Đó là sự hủy hoại không chỉ một con người, mà còn là một tương lai, một gia đình, thậm chí là một thế hệ.

Pháp luật không dung thứ cho những kẻ gieo rắc ma túy bằng cách ép buộc hay dụ dỗ người khác sa ngã. Mỗi bản án nghiêm minh được tuyên là một lời cảnh tỉnh, là lằn ranh đỏ để bảo vệ con người khỏi những bàn tay nhuốm độc.

“Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn chính xác và phù hợp với tình huống cụ thể của bạn, xin vui lòng liên hệ với luật sư chuyên nghiệp.”

Tải văn bản tại đây: THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP

Công ty Luật TNHH Một thành viên Yến Nam [YENNAM LawFirm] – Điểm Tựa Pháp Lý Vững Chắc!

🔹 Uy Tín: Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong ngành luật.

🔹 Đa Dạng Lĩnh Vực: Chúng tôi chuyên tư vấn và giải quyết các vấn đề pháp lý trong nhiều lĩnh vực: từ dân sự, hình sự, doanh nghiệp, thương mại, đất đai, hôn nhân gia đình, đến tranh chấp, thừa kế và quản tài viên quản lý thanh lý tài sản.

🔹 Đội Ngũ Chuyên Nghiệp: Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi lắng nghe và đưa ra giải pháp pháp lý tối ưu nhất cho khách hàng.

🔹 Cam Kết: Chúng tôi không chỉ là luật sư của bạn, mà còn là đối tác tin cậy trong hành trình pháp lý nhầm bào về quyền lợi của bạn.

🔹 Hỗ Trợ: Luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn mọi lúc, mọi nơi. Giúp bạn giải quyết mọi vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Liên Hệ: Số 242, đường Trường Chinh, khóm Đông Thịnh 9, P. Long Xuyên, An Giang. 📞 Điện thoại: 02966 266 177 Ls. Nam, 093 997 06 78 Ls. Yến

🌐 Website: https://yennamlawfirm.vn/

Tag: THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP có điểm gì mới, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP là gì, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP chú ý điểm gì, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP pháp lý, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP nói về gì, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP tính chất, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP cụ thể, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP tình huống, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP vấn đề, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP lĩnh vực, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP tham khảo, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP kinh nghiệm, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP chương I, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP Chương II, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP chương III, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP mục I, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP mục II, THÔNG TƯ LIÊN TỊCH 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP mục III